تیتر 20- در حالی که نظام بانکی ایران در حال گذار به سمت دیجیتالی شدن است، تحولاتی مانند توسعه چکهای دیجیتال به عنوان یکی از ابزارهای مدرن مالی، اهمیت بیشتری یافتهاند. در این میان، بانک صادرات ایران، همزمان با دوسالگی چکنو، با کسب سهم 48 درصدی، صدرنشین نظام بانکی در بازار چکهای دیجیتال است. این دستاورد، فراتر از یک رکورد، بیانگر تحول راهبردی در جذب اعتماد مشتریان، سازگاری با تغییرات بازار و تبعیت از الزامات قانونی است.
بانک مرکزی به منظور عمل به تکالیف قانون جدید چک و ارائه محصولات فناوریمحور، چک الکترونیک را به عنوان محصول جدید معرفی کرد که آبانماه ۱۴۰۱ از آن رونمایی شد. با ظهور چکهای دیجیتال به عنوان جایگزین ابزارهای سنتی مبادلات مالی، بانکهای کشور تلاش کردند در این عرصه، رقابت کنند.
آمارها نشان میدهد از زمان راهاندازی چک الکترونیک در ایران تا اواسط آذرماه امسال، بیش از ۹۹۰ هزار فقره صادر شده و بیش از ۹۹.۷ درصد چکهای الکترونیک کارسازیشده، وصول شده است. ضمنا تا کنون، 18 بانک کشور به سامانه چکاد (چک امن دیجیتال) متصل شده و آن را عملیاتی کردهاند. در همین رابطه، بانک مرکزی، همه بانکها را به پذیرش بینبانکی چکهای دیجیتال سایر بانکها در سامانه چکاوک، مکلف کرده است.
چکنو؛ شاهکلید موفقیت
چکنو، نخستین چک امن دیجیتال نظام بانکی، یکی از محصولات دیجیتال بانک صادرات است که حدود دو سال قبل، یعنی 11 دیماه 1401 رونمایی شد. بر اساس دادههای منتشرشده، بانک صادرات ایران با ثبت سهم 48 درصدی چکهای دیجیتال، رهبری این بازار را در نظام بانکی داراست.
تعداد چکنوهای صادر و تحویلشده تا اواخر آذرماه، بیش از هفت میلیون و 200 هزار برگ بوده است. همچنین تا کنون، بیش از 480 هزار برگ به ارزش بالغ بر 74 هزار میلیارد ریال در بانک صادرات، مصرف و نقد شده است. سهم بازار 48 درصدی بیانگر نقش کلیدی چکنو در جذب مشتریان جدید و ارتقای تجربه کاربری آنهاست.
این اپلیکیشن با رابط کاربری ساده و عملکرد سریع خود، به مشتریان بانک اجازه میدهد در هر زمان و مکان، چک صادر کنند یا وضعیت چکها را پیگیری نمایند. همچنین امکاناتی مانند ارسال هشدارهای یادآوری و تایید اعتبار چکها باعث شده کاربران احساس امنیت بیشتری در انجام تراکنشها داشته باشند.
یکی از دلایل اصلی اقبال عمومی به چکنو، کاهش ریسکهای ناشی از چکهای سنتی است. در گذشته، مواردی مانند جعل امضا یا گم شدن چک کاغذی، اعتبار این ابزار مالی را تحتتاثیر قرار میداد. چکهای دیجیتال و ابزارهایی مانند چکنو، این چالشها را به حداقل رسانده و همین امر موجب شده کاربران بیشتری به استفاده از آن روی آورند. این موفقیت، علاوه بر زیرساختهای فنی مناسب، نتیجه استراتژیهای مشتریمدارانه بانک نیز بوده است. ابزارهای دیجیتال کاربرپسند نظیر چکنو»، علاوه بر تسهیل در صدور و مدیریت چکهای دیجیتال، امنیت بالایی برای کاربران، فراهم و بسیاری از دغدغههای مشتریان را برطرف کردهاند.
از سرمایه اجتماعی تا شفافیت تراکنشها
کسب سهم بازار بالای چکهای دیجیتال توسط بانک صادرات، از ابعاد اقتصادی و اجتماعی، به صورت توامان، قابل تحلیل است. این اتفاق مثبت، یک دستاورد رقابتی و نماد توفیق در بهبود رضایت مشتریان و افزایش اعتماد عمومی به این بانک است و نشان میدهد بانک صادرات، توانسته نیازهای مشتریان را به طور همزمان در حوزههای فناوری و خدمات برآورده کند. از سوی دیگر، این موفقیت به تثبیت جایگاه بانک صادرات در بازار کمک کرده و به طور غیرمستقیم، به افزایش سرمایه اجتماعی بانک انجامیده است.
در سطح کلان نیز پذیرش گسترده چکهای دیجیتال توسط کاربران، به کاهش هزینههای اجرایی نظام بانکی و افزایش شفافیت در تراکنشهای مالی منجر شده است. این تحولات، در نهایت، به نفع کل اقتصاد کشور خواهد بود.
مقایسه با رقبا: چالشها و فرصتها
در حالی که بانک صادرات به واسطه سهم قابلتوجه در بازار چکهای دیجیتال پیشتاز است، رقبا نیز بیکار ننشستهاند. بانکهای بزرگ دیگر مانند ملت، ملی و... نیز تلاشهای گسترده برای افزایش سهم در این بازار داشتهاند. با این حال، تمرکز بانک صادرات بر توسعه خدمات دیجیتال و ارائه راهحلهای خلاقانهتر، این بانک را یک گام جلوتر نگه داشته است.
تفاوت اصلی بین بانک صادرات و رقبا، در سرعت تطبیق با نیازهای کاربران و ارائه خدمات، با کیفیت بالاتر، نهفته است. به عنوان مثال، چکنو به دلیل ویژگیهای ممتاز، نظیر سرعت بالا و امنیت، رضایت کاربران بیشتری را جلب کرده است. این امر موجب شده رقبا برای رسیدن به این جایگاه، مسیر دشوارتری را در پیشرو داشته باشند.
اگرچه موفقیت بانک صادرات در این حوزه قابلتوجه است اما نباید از چالشهای موجود غافل شد. از جمله این چالشها میتوان به رقابت شدید بازار، لزوم بهروزرسانی مستمر زیرساختها و افزایش آگاهی عمومی درباره مزایای چکهای دیجیتال اشاره کرد. البته فرصتهایی نیز وجود دارد که بانک صادرات میتواند از آنها بهرهمند شود. به عنوان مثال، توسعه خدمات مکمل، مانند آموزش کاربران برای استفاده از چکهای دیجیتال یا اعطای پاداش به استفادهکنندگان چکنو، به افزایش سهم بازار بانک کمک میکند.
کسب سهم حدود نیمی از بازار چکهای دیجیتال، علاوه بر افزایش اعتبار بانک صادرات ایران، به معنای بلوغ بازار خدمات بانکی دیجیتال در ایران است. انتظار میرود با سرمایهگذاری مستمر در حوزه فناوری و بهبود تجربه کاربری، بانک صادرات در آینده جایگاه خود را بیش از پیش تقویت کند. تحولاتی مانند چکنو و صدور چک امن دیجیتال، تا زمانی پایدار است که بانک صادرات همچنان به نوآوری و پاسخگویی به نیازهای مشتریان پرشمار خود ادامه دهد.